Niesekciarska Vaisnava-dharma

Niesekciarska *Vaisnava-dharma

Srila Bhaktivinoda Thakur o naturze sekciarstwa z wprowadzenia do Sri Kryszna Samhita:

Ludzie Indii i innych krajów mogą być podzieleni na dwie kategorie – osły i łabędzie. Z tych dwóch osły są w większości. Łabędzie są mniejszością. Łabędzie wyciągają znaczenie pism dla swojego własnego postępu i w ten sposób odnoszą korzyść.

Każdy ma prawo rozmawiania o duchowych tematach. Jednak można podzielić ludzi na trzy kategorie stosownie do ich
kwalifikacji. Ci którzy nie posiadają niezależnej mocy rozróżniania i oceniania są nazywani neofitami, czyli tymi, których wiara jest „miękka”. Nie maja oni alternatywy dla wiary. Jeśli nie przyjmą wszystkiego, co skompilowali twórcy pism jako rozkazu Pana, upadną. Są oni kwalifikowani tylko na tyle, żeby zrozumieć podstawowe znaczenie nauki o Krysznie; nie są w stanie zrozumieć jej subtelnego znaczenia. Dopóki nie zrobią stopniowego postępu dzięki dobremu towarzystwu i instrukcjom, powinni próbować awansować w życiu duchowym przyjmując schronienie wiary. Ci, którym nie udało się jeszcze połączyć wiary z logika są osobami drugiej klasy, czyli madhyama-adhikari. I ci którzy są mistrzami w łączeniu tych dwóch rzeczy są doskonali pod każdym względem. Maja oni moc osiągnięcia doskonałości przez użycie materialnych zasobów w swoich niezależnych w wysiłkach. Nazywa się ich najdoskonalszymi osobami, czyli uttama-adhikari.

Sekciarstwo jest naturalnym produktem ubocznym Prawdy Absolutnej. Kiedy aczarjowie na początku ustalają i instruują o Prawdzie, nie jest ona skażona sekciarstwem. Ale zasady dotyczące celu i metod jego osiągnięcia, otrzymane poprzez sukcesje uczniów, z upływem czasu zmieniają się stosownie do mentalności ludzi. Zasada która podąża jedno społeczeństwo nie jest koniecznie akceptowana przez inne. Dlatego jedna społeczność różni się od innej.

W miarę jak społeczność stopniowo rozwija więcej szacunku dla swoich własnych standardów, zaczyna nienawidzić innych społeczności i uważa ich standardy za gorsze. Te sekciarskie symptomy można obserwować we wszystkich krajach od czasów niepamiętnych. Taka postawa przeważa wśród neofitów i do pewnego stopnia może być widziana miedzy madhayama-adhikari. wśród uttama-adhikari nie ma jednak nawet śladu sekciarstwa.

Przestrzeganie konkretnego standardu jest głównym symptomem społeczeństwa. Istnieją trzy rodzaje standardów- alocakagata, alocanagata i alocyagata. Alocakagata jest wtedy, kiedy sekciarstwo przyjmuje jakieś zewnętrzne znaki. Przykładami alocakagata są tilak, korale na szyi, szafranowe szaty, i chrzest, który stosuje się za granicą (Indii).

Różne czynności praktykowane w procesie czczenia nazywają się alocanagata. Przykłady alocanagata to: ofiary, wyrzeczenia, ofiary ogniowe, śluby, studiowanie pism, czczenie bóstw, konstruowanie świątyń, szanowanie czystości niektórych drzew i rzek, ubieranie się jak sannyasin, działanie jak aczarja, ubieranie się jak brahmaczarin, czy grihasta, zamykanie oczu, szacunek wobec poszczególnych rodzajów ksiąg, zasady w jedzeniu i szanowanie czystości poszczególnego czasu i miejsca.

Przyklady alocyagata to przypisywanie Najwyższemu personalizmu, albo impersonalizmu (bezosobowości), instalowanie
bóstw, przejawianie nastroju inkarnacji Pana, spekulowanie na temat nieba i piekła i opisywanie przyszłego przeznaczenia duszy. Różne formy tych duchowych czynności stwarzają podział sekciarstwa. Różnice, które powstają z miejsca, czasu, języka, zachowania, jedzenia, ubrania i natury różnych społeczności są wchłonięte w duchowe praktyki i stopniowo jedna społeczność staje się tak inna od drugiej, ze może zaniknąć zrozumienie, ze wszyscy są ludzkimi istotami. Te właśnie różnice sprawiają, ze powstaje niezgoda, przerwanie społecznych wymian i walka nawet do punktu
wzajemnego zabijania się. Kiedy mentalność osła zacz yna dominować w kanista-adhikari pochłaniają go te rzeczy. Ale Jeśli rozwinie mentalność łabędzia wtedy nie bierze udziału w kłótniach; raczej próbuje wejść na wyższy poziom. Madhyama-adhikari nie walczą tak bardzo o zewnętrzne standardy, ale zawsze atakowani są przez filozoficzne nieporozumienia. Czasami potępiają oni standardy neofitów i ustanawiają swoje własne standardy jako wyższe. Potępiają oni czczenie bóstw przez neofitów, po to, żeby ustanowić, że czczony Pan jest bezforemny. W takich wypadkach madhyama-adhikari też są uznawani za ludzi podobnym osłom. W innym przypadku, jeżeli byliby podobni łabędziom uszanowaliby praktyki innych i dociekaliby wyższych tematów. Sprzeczności pojawiają się tak naprawdę tylko z powodu oślej mentalności.

Osoby podobne łabędziom dostrzegają potrzebę istnienia różnych praktyk stosownie do czyichś kwalifikacji, więc
naturalnie są odwiązani od sekciarskich kłótni. W związku z tym trzeba zrozumieć, ze osoby podobne osłom i łabędziom można znaleźć zarówno wśród kanistha-adhikari i madhyama adhikari. Nie oczekuje, że osły przyjmą ta książkę z szacunkiem. Jeżeli neofici i madhyama-adhikari osiągną kompletna obojętność wobec sprzeczności istniejących wewnątrz różnych praktyk i spróbują zrobić dalszy postęp staną się podobni łabędziom. Wtedy będą naszymi szanowanymi i drogimi przyjaciółmi. Chociaż podobne łabędziom osobistości mogą przyjąć konkretne praktyki z urodzenia, albo z dzieciństwa stosownie do instrukcji, które otrzymali, to zawsze pozostaną obojętni i niesekciarscy.

Zasady religijne, które wyjaśnię i ustanowię w tej książce są bardzo trudne do nazwania. Jeżeli nada się tym zasadom jakieś konkretne, sekciarskie imię, wtedy inne wyznania sprzeciwia się im. Srimad Bhagavatam ustanowiło dlatego sanatana-dharme czy satvata-dharme, czyli zasady religijne związane z Prawda Absolutna. Inna nazwa na te religijne zasady jest Vaisnava-dharma ( wajsznawa-dharma).Wajsznawowie podobni osłom wpadają w kategorie Saktas (czczcicieli Durgi), Sauras (czczcicieli boga-slonca), Ganapatyas (czczcicieli Ganesi), Saivites (czczcicieli Sivy) i Vaisnavas (czczcicieli wisznu). Ale Wajsznawowie podobni łabędziom są niesekciarscy i dlatego rzadko spotykani. Tych pięć
wyżej wymienionych grup, które widzimy w Indiach można nazwać stosownie do ich kwalifikacji.

Ludzkie istoty maja dwa rodzaje skłonności – arthic, czyli materialne i paramarthic, czyli duchowe. Skłonności materialne zawierają utrzymywanie tego ciała, budowanie domu, małżeństwo, poczęcie dzieci, studiowanie, gromadzenie bogactwa, materialna nauka, prace w fabryce, gromadzenie pobożnych uczynków. Chociaż istnieją pewne podobieństwa miedzy czynnościami ludzi i zwierząt to jednak materialne wysiłki ludzi są wyższe od naturalnych tendencji zwierząt. Jeśli po spełnieniu swoich materialnych czynności ludzkie istoty nie przyjmą schronienia swoich oryginalnych czynności, wtedy nazywa się je dwunożnymi zwierzętami. Oryginalne czynności czystej duszy nazywa się sva-dharma, czyli jej przypisanymi
czynnościami. Sva-dharma żywej istoty jest wybitnie zamanifestowana w czystym stanie jej istnienia. W czyimś czystym stanie istnienia ta sva-dharma jest obecna w formie duchowych czynności. Wszystkie wyżej wymienione materialne skłonności mogą być udane tylko gdy dołączy się do nich czynności duchowe, w innym przypadku niezależnie nie mogą one pomóc nikomu w osiągnięciu najwyższego celu. Etap od zaangażowania w materialne czynności do obudzenia duchowych czynności jest nazywany wstępnym stanem świadomości Boga. Od tego wstępnego stanu do etapu uttama-adhikari istnieją niezliczone poziomy.

Dociekliwość o tym materialnym świecie jest nazywane Sakta-dharma, ponieważ głównym bóstwem materialnego świata jest Durga. Zachowanie i praktyki otrzymane w instrukcjach Sakta-dharmy są pomocne tylko na etapie wstępnym. Są one środkiem, żeby przyprowadzić kogoś bliżej do życia duchowego i materialiści mogą być przyciągnięci przez nie, ale tylko do punktu, w którym zaczną dociekać o Najwyższej Prawdzie Absolutnej. Sakta-dharma jest wstępnym wysiłkiem duchowym żywej istoty, i jest niezmiernie ważna dla ludzi na tym poziomie. Kiedy początkowy stan staje się bardziej umocniony, żywa istota wchodzi na wyższy poziom.

Ktoś wtedy zaczyna dostrzegać energie działania i uznawać wyższość gorąca nad martwa materia i w ten sposób, akceptuje
jako czczone bóstwo boga-słońca, który jest źródłem gorąca. W tym momencie budzi się Surya-dharma. Później, kiedy ktoś zaczyna myśleć, że nawet gorąco jest martwa materia i dostrzega, że świadomość zwierzęca jest wyższa osiąga trzeci poziom; Ganapatya-dharme. Na czwartym poziomie, kiedy manifestuje się świadomość żywej istoty i Saiva-dharma, zaczyna ona czcić Pana Śiwę. Na piątym etapie świadomość żywej istoty czci najwyższą świadomość i w ten sposób manifestuje się Vaisnava-dharma.

Z natury istnieje pięć rodzajów paramarthic dharm, czyli duchowych obowiązków, które znane były na całym świecie, w różnych czasach, pod różnymi imionami. Jeśli ktoś przeanalizuje różne dharmy, które istnieją w Indiach i za granica zobaczy, że z pewnością przynależą one do którejś z tych pięciu kategorii.

Zasady religijne nauczane przez Mahometa i Jezusa Chrystusa podobne są do zasad nauczanych przez grupy Wisznuickie. Buddyzm i Dżinizm podobny jest do Saiva-dharmy. Jest to naukowe rozważanie prawd odnośnie zasad religijnych. Ci, którzy uważają ich własne zasady religijne za prawdziwa dharmę i inne zasady za niereligie, albo podreligie, będąc pod wpływem uprzedzeń nie są w stanie zrozumieć prawdy. W rzeczywistości zasady religijne, przestrzegane przez ludzi, generalnie różnią się tylko z powodu różnych kwalifikacji tych, którzy je praktykują, ale oryginalne religijne zasady wszystkich żywych istot są jedne. Nie jest właściwe, żeby podobne łabędziom osoby odrzucały zasady religijne które przestrzega ogół ludzi stosownie do ich sytuacji. Dlatego z całym szacunkiem wobec zasad religijnych, przestrzeganych przez ogół ludzi przedyskutujemy teraz oryginalne religijne zasady żywej istoty.

Satvata-dharma, czyli niesekciarska Vaisnava-dharma sklada się na oryginalne i wieczne zasady religijne żywej istoty. Zasady Vaisnava, które znajdujemy w sampradayi Mayavada są tylko pośrednia imitacja tych zasad. Kiedy takie sekciarskie zasady Vaisnava stają się transcendentalne, wtedy uwalniaja się od impersonalizmu i staja się Satvata-dharma, czyli zasadami religijnyymi powiazanymi z Prawdą Absolutna. Różne sampradaye, takie jak dvaita (dualizm), dvaitadvaita (równoczesna jedność i różność), suddhadvaita (oczyszczona jedność), visistadvaita (określony monizm), które znajdujemy w satvata-dharmie są wspaniałą różnorodnością sentymentów wewnątrz nauki Wajsznawa. W rzeczywistosci te różne sampradaye nie są rezultatem różnic w podstawowej prawdzie. Impersonalizm stoi w diametralnej opozycji do nauki bhakti. Ci Wajsznawowie, którzy przyjęli impersonalizm nie są czystymi Wajsznawami.

* Ciężko jest oddać pełne znaczenie angielskiego słowa „sectarian”. Polskie słowo „sekciarski” jest nasycone silnym ładunkiem pejoratywnym, gdy tymczasem w jezyku angielskim słowo „sect” oznacza po prostu grupę religijną, czyli „sectarian” oznaczałby w tym kontekscie „przywiązany do jednej grupy”

Tłumaczenie Madhavendra Dasa

(308)